Diyarbakır'da Define Kazıları Tehlikeli Boyuta Ulaştı
Diyarbakır son yıllarda sadece kültürel zenginlikleriyle değil, definecilerin kaçak kazı çalışmalarıyla da gündeme gelmeye başladı. Özellikle kırsal bölgelerde ve tarihi mekanlarda yapılan izinsiz kazılar, hem doğaya zarar veriyor hem de bölgedeki arkeolojik değerleri yok ediyor. Kaçak kazılar nedeniyle pek çok alan adeta delik deşik bir hale gelirken, vatandaşlar bu durumdan endişe duyuyor.
Tarihi Alanlar Definecilerin Hedefinde
Diyarbakır, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir şehir olarak biliniyor. Bu zengin geçmiş, definecilerin de ilgisini çekiyor. Karacadağ etekleri, Eğil ilçesi, Sur bölgesindeki terk edilmiş yapılar ve Hevsel Bahçeleri çevresinde yapılan kazılar son dönemde artış gösterdi. Özellikle gece yapılan bu kazılar sırasında define arayıcıları, yüzeydeki toprağı tahrip ederek tarihi kalıntılara ulaşmaya çalışıyor. Ancak yapılan çalışmaların büyük bölümü bilimsel temele dayanmadığı için yalnızca maddi arayış uğruna tarihi miras geri dönülmez şekilde zarar görüyor.
Kazılar Arkeolojik Değerleri Yok Ediyor
Uzmanlara göre definecilerin bilinçsiz şekilde yaptığı kazılar sadece tarihi eserleri yok etmekle kalmıyor, aynı zamanda arkeolojik tabakaları da bozulmaz hale getiriyor. Birçok yapının temeli, defineciler tarafından kazılarak zayıflatılıyor ve zamanla bu yapılar çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Yasal izin olmadan yapılan kazıların hem Türk Ceza Kanunu’na göre suç teşkil ettiği hem de ulusal kültürel mirasın kaybına neden olduğu ifade ediliyor. Diyarbakır Müzesi’ne bildirilen birçok şikâyet dosyasında definecilerin ilkel araçlarla toprağı delik deşik ettiği, bölgeyi tanımadan yapılan bu aramaların büyük zararlara neden olduğu vurgulanıyor.
Kırsalda Yaşayanlar Tehlike Altında
Kaçak kazıların en sık yapıldığı yerler genellikle kırsal bölgelerdeki tenha alanlar oluyor. Özellikle geceleri yapılan bu kazılar sırasında çevre köylerde yaşayan halk zaman zaman gürültüden rahatsız oluyor, zaman zaman da definecilerle karşı karşıya geliyor. Bazı vatandaşlar, ekip halinde çalışan kişilerin kendilerini tehdit ettiğini veya bölgeden uzaklaşmaları için baskı yaptıklarını belirtiyor. Bu durum, hem can güvenliğini hem de toplumsal huzuru tehlikeye sokuyor.
Yetkililerden Denetim ve Cezai Yaptırım Uyarısı
Diyarbakır Valiliği ve kolluk kuvvetleri, izinsiz kazılara karşı mücadele kapsamında son dönemlerde daha sık denetim yapmaya başladı. Jandarma ekipleri özellikle kırsal bölgelerde insansız hava araçları ve termal kameralarla gece kontrolleri gerçekleştiriyor. Yakalanan kişilere yönelik ağır para cezaları ve hapis yaptırımları uygulanıyor. Ancak yine de bazı bölgelerde bu faaliyetlerin sürdüğü belirtiliyor. Yetkililer, vatandaşları duyarlı olmaya ve şüpheli kazı faaliyetlerini derhal ihbar etmeye çağırıyor.
Diyarbakır'daki bu ciddi problem, yalnızca arkeologları ve güvenlik güçlerini değil, aynı zamanda kültürel değerlere sahip çıkan tüm kesimleri ilgilendiriyor. Şehrin tarihi dokusu ve doğal güzellikleri, definecilerin hoyrat kazılarıyla tehlike altına girmiş durumda. Bu nedenle, hem yasal düzenlemelerin uygulanması hem de toplumun bilinçlendirilmesi büyük önem taşıyor.