Diyarbakır’da halk arasında sıkça duyulan “Seyda” kelimesi, köklü bir dini geleneğin ve saygının ifadesi olarak dikkat çekiyor. Bölgede özellikle dini eğitim almış, medrese geleneğinden gelen alimler ve kanaat önderleri için kullanılan “Seyda” unvanı, toplumda önemli bir yer tutuyor.
Halkın Gözünde Saygı ve Bilgelik Simgesi
“Seyda” kelimesi, Arapça kökenli olup, “Efendi”, “Üstat” veya “Hoca” anlamında kullanılıyor. Diyarbakır’da ise bu kelime, özellikle İslami ilimlerde derin bilgi sahibi olan, medreselerde uzun yıllar eğitim almış, Kuran, fıkıh ve hadis gibi ilimlerde uzmanlaşmış kişilere hitaben söyleniyor.
Sadece bilgi sahibi olmak da yetmiyor. Halk arasında "Seyda" denilebilmesi için o kişinin ahlakıyla, duruşuyla ve toplum içindeki örnek kişiliğiyle de öne çıkması gerekiyor.
Dini Törenlerde ve Sosyal Hayatta Etkili
Diyarbakır’da cenaze törenlerinden düğünlere, mevlitlerden dini sohbetlere kadar pek çok toplumsal etkinlikte Seydaların rolü büyük. Vatandaşlar dini konularda danışacakları zaman ilk olarak mahalle veya köylerinde tanınan Seydalara başvuruyor. Nikah kıyımı, taziye duası, vaazlar gibi birçok alanda onların rehberliği önemseniyor.
Gençler de Saygı Gösteriyor
Özellikle Diyarbakır’ın kırsal bölgelerinde, gençler arasında da Seydalara karşı büyük bir saygı anlayışı hakim. Birçok genç, hayatlarında önemli kararlar alırken Seydaların duasını almak ya da fikirlerini sormak istiyor.
Gelenek Sürdürülüyor
Bugün Diyarbakır’da, özellikle Sur, Bağlar, Lice, Silvan ve Bismil gibi ilçelerde hala çok sayıda Seyda bulunuyor. Bu isimler, sadece kendi mahallelerinde değil, çevre il ve ilçelerde de tanınıyor. Halk, Seydaların sözünü dinliyor, onlara danışıyor ve nasihatlerine kulak veriyor.