Diyarbakır’ın 1500 Yıllık Hanı Yenihan, Geçmişin İzlerini Bugüne Taşıyor

Sur içindeki tarihi Yenihan, yaklaşık 1500 yıllık geçmişiyle Diyarbakır’ın yaşayan kültürel mirasları arasında yer alıyor. Bir dönem 41 dükkânla kentin ticari ve sosyal merkezi olan han, günümüzde 21 esnafla varlığını sürdürürken, bakımsızlık nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinde bulunan ve geçmişi yaklaşık 1500 yıl öncesine dayanan Yenihan, zamana direnen mimarisi ve yaşayan esnaflarıyla kentin kültürel belleğinde önemli bir yer tutuyor. Kentte "Yengi Xan" adıyla bilinen han, zamanla "Yenihan" ismini alarak geçmişin ticaret ve yaşam kültürünü bugüne taşıyor.

Yenihan’ın ortaklarından Tarık Hanazay, han kültürünün Diyarbakır’daki geçmişini ve bugün geldiği durumu değerlendirerek, bu eşsiz yapının korunması için çağrıda bulundu.

"Eskiden Herkes Komşuydu"

Tarihi hanın geçmişte kentin ticaret ve konaklama merkezlerinden biri olduğunu belirten Hanazay, bir zamanlar han içinde 41 dükkânın faaliyet gösterdiğini ve burada farklı etnik gruplardan esnafların bir arada yaşadığını dile getirdi.

“Ermeni, Türk, Kürt, Laz, Çerkes… Hepsi bu handa komşuydu. Şehre gelen misafirler önce hanlara uğrar, hayvanlarını temizler, dinlenir, ihtiyaçlarını burada karşılardı. Hanlar sadece ticaret değil, sosyal yaşamın da merkezleriydi,” diyen Hanazay, han kültürünün zamanla yok olmaya başladığını vurguladı.

Yenihan’da Sadece 21 Dükkan Faaliyette

Bir dönem Diyarbakır’da 17 tarihi hanın bulunduğunu hatırlatan Hanazay, günümüzde bu yapıların büyük kısmının işlevini yitirdiğine dikkat çekti. Yenihan’da bugün yalnızca 21 dükkânın faaliyette olduğunu belirten Hanazay, hanın zamanla değer kaybettiğini söyledi.

“1979’dan sonra han kültürü hızlı şekilde gerilemeye başladı. Bakım yapılmayan birçok han gibi Yenihan da zamanla eski canlılığını kaybetti. Oysa burası Diyarbakır’ın en eski hanlarından biri.”

“Tarihe Sahip Çıkılmalı”

Hanazay, yetkililere ve sivil toplum kuruluşlarına çağrıda bulunarak, tarihi yapının restore edilmesi ve kültürel miras olarak yaşatılması gerektiğini ifade etti:

“Yenihan sadece taş bir yapı değil, Diyarbakır’ın çok kültürlü geçmişinin yaşayan bir parçası. Bu mirasın korunması hem geçmişe saygı hem de geleceğe bırakılacak bir değer olur.”

Sur İçi, Yaşayan Bir Tarih

Diyarbakır’ın Sur içi bölgesi; hanları, camileri, kiliseleri ve tarihi evleriyle çok kültürlü bir yaşamın izlerini taşımaya devam ediyor. Yenihan da bu zengin mirasın önemli bir parçası olarak, hem esnafın hem de ziyaretçilerin gözünde bir tarih sahnesi olmayı sürdürüyor.