“Diyarbakır Köşkleri” Belgeleme Gezisi: Tarihi Yapılar Fotoğraf Karelerinde Yeniden Hayat Buldu

Fotono21, Diyarbakır Köşkleri’ni Belgeledi: Kültürel Miras Objektiflerde Canlandı

DİYARBAKIR – Fotono21 Fotoğraf Derneği, kentin tarihî konut mimarisinin en seçkin örnekleri arasında yer alan “Diyarbakır Köşkleri”ni belgelemek amacıyla kapsamlı bir fotoğraf gezisi düzenledi. Dernek üyeleri, Dicle Vadisi ve Hevsel Bahçeleri ile iç içe geçmiş bu köşkleri mimari, estetik ve kültürel açıdan fotoğraflayarak kentin belleğine görsel bir arşiv kazandırdı.

Kent dokusunun ayrılmaz parçaları olan köşkler, yazlık kullanım amacıyla inşa edilmiş ve bazalt taş mimarisi sayesinde hem iklim hem topografya koşullarına uyum sağlamış yapılar olarak dikkat çekiyor. Fotoğrafçılar, etkinlik boyunca yalnızca yapıların mimari detaylarını değil, aynı zamanda tahribat izlerini, doğal çevreyle ilişkilerini ve ışık-gölge etkilerini de fotoğrafik bir dille yansıttı.

Gazi Köşkü’nden Pamuk Köşkü’ne: Tarih Kare Kare Belgeleniyor

Gezide öne çıkan köşkler arasında yer alan Gazi Köşkü (Semanoğlu Köşkü), 15. yüzyıldan kalma bir Akkoyunlu yapısı olarak tarihî önem taşıyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün 1916 yılında karargâh olarak kullandığı köşk, siyah-beyaz taş şeritli cephesi ve Dicle Nehri’ne hâkim konumuyla Diyarbakır konut mimarisinin en nitelikli örneklerinden biri kabul ediliyor.

Pamuk Köşkü, 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başına tarihlenen, selsebil ve havuz unsurlarıyla tipik yazlık köşk mimarisini temsil ediyor. Bahçe düzeni ve doğal çevresiyle fotoğrafçılara benzersiz kareler sunan köşk, geçmişin zarif yaşam biçimlerini yansıtıyor.

Bekir Paşa Köşkü ise Osmanlı dönemi sivil mimarisinin belirgin özelliklerini taşıyor. Bazalt taş malzemeyle inşa edilen iki katlı yapı, günümüzde kısmen ayakta olmasına rağmen koruma gereksinimi duyuyor.

Ayrıca Hami Köşkü, Kuşdili Köşkü, Erdebil Köşkü ve Ağuludere Köşkü, Dicle Vadisi’nin serin rüzgârından yararlanan konumları, geniş avluları ve eyvan düzenleriyle kentsel elit yaşamın izlerini günümüze taşıyor.

“Köşkler, Kentin Hafızasının Taş Tanıklarıdır”

Fotono21 yönetim kurulu üyesi Hacı Cebe, gezinin kültürel mirasın korunması adına önemli bir adım olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Diyarbakır’ın hafızasını oluşturan bu köşkleri fotoğrafla belgelemek, kültürel mirasın korunmasına yönelik farkındalık yaratıyor. Bugün yaptığımız çalışma, geleceğe bırakacağımız görsel arşivin temel taşlarından biri olacak.”

Fotoğraf sanatçısı Terfa Yiğit ise köşklerin sadece taş yapılardan ibaret olmadığını vurguladı:

“Bu yapılar, kentin sosyo-kültürel geçmişinin canlı tanıkları. Işık, doku ve tarihsel atmosfer; çektiğimiz fotoğraflara güçlü bir anlatı kazandırdı.”

Dernek üyesi Sümeyye Şimşek, yapılan çalışmaların bir sergi ve kitapla kalıcı hale getirileceğini açıkladı:

“Bu geziyle elde ettiğimiz fotoğraf ve bilgiler doğrultusunda derneğimiz bünyesinde bir sergi ve belgeleme kitabı hazırlıkları başlattık. Çalışmalarımız devam edecek.”

“Kent Belleğini Yaşatmak İçin Fotoğraf Güçlü Bir Araç”

Fotono21 Başkanı Mehmet Kılıçoğlu, Diyarbakır’ın somut ve somut olmayan kültürel mirasının belgelenmesine yönelik faaliyetleri kararlılıkla sürdürdüklerini belirterek,

“Köşklerin korunması ve kent belleğinin yaşatılması, bu tür projelerle mümkün oluyor. Fotoğraf sanatı, geçmişe ışık tutmanın ve farkındalık yaratmanın en etkili yollarından biri. Katılım sağlayan tüm üyelerimize teşekkür ediyorum,” dedi.

Kent Belleğine Görsel Bir Katkı

Fotono21’in “Diyarbakır Köşkleri” fotoğraf belgeleme gezisi, yalnızca mimari estetiği değil; kültürel sürekliliği, toplumsal hafızayı ve kent kimliğini geleceğe taşıma amacıyla da öne çıkıyor. Dernek üyelerinin çektiği fotoğraflar, yakında açılacak sergi ve yayımlanacak belgeleme kitabıyla sanatseverlerle buluşacak.

KAYNAK: İHA