Diyarbakırlı en ünlü 5 mafya babası kimdir?

Diyarbakır’ın Yeraltı Dünyasında Adı Geçmişte Sıkça Duyulan 5 İsim Gündemde

Güneydoğu Anadolu’nun kadim şehirlerinden Diyarbakır, tarih boyunca farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan yapısıyla bilinirken, bir dönem adından yeraltı dünyasıyla da söz ettirmişti. 1990’lı ve 2000’li yıllarda özellikle dikkat çeken bazı isimler, kentte hem güvenlik birimlerinin hem de kamuoyunun radarına takılmıştı. Bu isimlerin hikâyeleri sadece yerel çapta değil, zaman zaman ulusal düzeyde de gündeme gelmişti. Diyarbakır’da yasa dışı oluşumlarla, çete bağlantılarıyla ve kimi zaman da yerel otoriteye meydan okuyacak kadar etkin güçlerle anılan bu kişiler, yıllar geçse de şehir hafızasında silinmeyen izler bıraktı.

Uzun Nuri lakabıyla bilinen Nurullah A. kimdi?

Diyarbakır’da yıllar boyunca korkuyla anılan isimlerden biri de “Uzun Nuri” olarak bilinen Nurullah A. olmuştu. Şehirde uzunca bir süre hem ticaret çevrelerinde hem de yeraltı dünyasında adı sıkça anıldı. Uzun boyu, karizmatik tavırları ve etkileyici konuşmalarıyla tanınan bu isim, özellikle Eğil ve Bağlar civarındaki etkinliğiyle dikkat çekmişti. Kendisine bağlı küçük bir çevre oluşturduğu ve bazı yerel meselelerde “arabulucu” gibi hareket ettiği ileri sürülüyordu. Hakkında çeşitli adli soruşturmalar da bulunan bu kişi, bir dönem şehrin en çok konuşulan karakterlerinden birine dönüşmüştü.

“Çekirge Celal” ismi yıllar boyunca unutulmadı

Diyarbakır sokaklarında gençlerin hafızasına kazınan bir diğer isim ise “Çekirge Celal”di. Bu lakabın, onun polis baskınlarında kolayca kaçabilmesinden geldiği konuşuluyordu. Özellikle 1990’ların sonlarında kent merkezindeki yasa dışı bahis ve kumar organizasyonlarında adı geçti. Emniyet kayıtlarına da yansıyan birçok dosyada adının yer alması, onu kamuoyunda merak uyandıran bir figür haline getirdi. Ancak bir süre sonra gözden kaybolması ve ardından hakkında kesin bilgiye ulaşılamaması, bu ismi şehir efsanelerine dönüştürdü.

Azad K. ismiyle tanınan bir başka figürün etkisi hâlâ konuşuluyor

Sur ilçesinde doğup büyüyen Azad K., özellikle genç yaşlardan itibaren yasa dışı yollara yöneldiğiyle biliniyordu. Yerel kaynaklar, onun gençlik dönemlerinde mahallelerde “saygı duyulan” biri olduğunu, ancak zamanla işin boyutunun değiştiğini dile getiriyor. Uyuşturucu ticareti, silah kaçakçılığı ve yerel çetelerle işbirliği gibi ciddi suçlamalara muhatap olduğu öne sürülen Azad K., kısa sürede Diyarbakır’daki en etkili yeraltı isimlerinden biri olarak tanındı. Hakkında açılan davalar ve kolluk kuvvetlerinin operasyonlarına rağmen etkisini uzun süre koruduğu iddia ediliyordu.

M. Emin D. ve Kulp çevresindeki etkinliği dikkat çekmişti

Diyarbakır’ın kırsal ilçelerinde de zaman zaman yeraltı dünyasına dair isimler öne çıkabiliyordu. M. Emin D. ismi, özellikle Kulp ilçesinde sıkça konuşulan bir figürdü. Kırsal bölgede kendine has bir otorite kurduğu, kaçak akaryakıt ve kaçakçılık olaylarında isminin geçtiği öne sürülüyordu. Aynı zamanda bazı dönemlerde köyler arasında yaşanan husumetlerde hakemlik yaptığı da iddialar arasındaydı. Bölge halkı onunla ilgili çok fazla konuşmaktan kaçınsa da, sessiz ama etkili bir varlık olduğu yönünde ortak bir kanaat oluşmuştu.

“Mavi Sami” lakabı, şehirde çok sayıda efsaneye konu olmuştu

Kentin bazı semtlerinde gençler arasında hâlâ anlatılan hikâyelerin başrolü olan “Mavi Sami”, özellikle 2000’li yılların başlarında biliniyordu. Lakabını sürekli mavi takım elbise giymesinden aldığı söylenen bu kişi, Diyarbakır’ın bazı arka sokaklarında kontrolü elinde tutan isimlerden biriydi. Şehirdeki yasa dışı tefecilik, çek-senet tahsilatı gibi faaliyetlerde etkili olduğu iddia edilse de hiçbir zaman hakkında kesin bir yargı kararı çıkmadı. Sessizliği ve temkinli adımlarıyla dikkat çeken Mavi Sami, bir anda ortadan kaybolmuş ve yıllar sonra bazı kesimlerde hâlâ onun geri döneceği yönünde söylentiler çıkmıştı.

Bu isimlerin ortak özelliği neydi?

Diyarbakır’da farklı dönemlerde yeraltı dünyasında öne çıkan bu isimlerin ortak yönleri, şehirle kurdukları bağ ve toplumda oluşturdukları etkilerdi. Kimisi korkuyla, kimisi ise adalet sağladığı yönündeki söylentilerle tanınıyordu. Ancak her biri, kentte bir iz bırakmış, zamanın ruhuyla birlikte şekillenen bir profilin temsilcisi olmuştu. Özellikle adli makamların bu kişilere yönelik yürüttüğü operasyonlar, Diyarbakır’da hem güvenliğin sağlanması hem de toplumsal huzurun korunması açısından önemli süreçler başlatmıştı.

Günümüzde bu isimlerin etkisi kaldı mı?

Aradan geçen yıllar bazı şeyleri değiştirmiş olsa da bu isimlerin hatıraları sokaklarda hâlâ yaşamaya devam ediyor. Genç kuşaklar bile bu kişilerin adını büyüklerinden duymuş ve birçok olayın tanığı olmasalar da hikâyelerini öğrenmiş durumda. Artık yeraltı dünyasında yeni aktörler öne çıkıyor olsa da, Diyarbakır’ın geçmişine damga vuran bu isimler şehir tarihinin gizli köşelerinde yaşamaya devam ediyor. Bu nedenle kentteki toplumsal yapı incelenirken, bu figürlerin bıraktığı izleri görmezden gelmek mümkün değil.