Kaçak Mısır Ekimi Güneydoğu’da Enerji Krizini Derinleştiriyor

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, kuraklık ve su kıtlığı nedeniyle zaten sınırda olan enerji kaynaklarıyla mücadele ederken, izinsiz mısır ekimi bölgedeki enerji krizini daha da derinleştiriyor. Dicle Elektrik yetkilileri, özellikle Mardin ve Şanlıurfa illerinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yasaklanan ikinci ürün mısır ekiminin, kaçak trafo ve ruhsatsız kuyularla sürdürüldüğünü ve bu durumun enerji altyapısında ciddi tahribata yol açtığını belirtti.

2025 yılı itibarıyla iki ilde toplam 1 milyon 647 bin dekar alanda yasağa rağmen mısır ekimi yapılmış durumda. Bu araziler, yüzlerce metre derinlikteki yer altı sularıyla sulanıyor. Uzmanlara göre, 100 dönümlük bir mısır tarlasının sulanması için ortalama 130 bin kWh elektrik gerekiyor; bu da binlerce hanenin bir aylık tüketimine denk geliyor.

Enerji Tüketimi Buğdaya Göre 2 Kat Fazla

Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, bölgedeki mısır tarlalarının sulama ihtiyacının buğday gibi ürünlere göre çok daha yüksek olduğunu vurgulayarak şu bilgileri paylaştı:

"Buğday tarlası ortalama 4 kez sulanırken, mısır için bu sayı 9’a çıkıyor. 100 dönüm mısır tarlasının sulanması için yaklaşık 122 bin ton su gerekiyor. Bu miktarla 400 dönüm buğday tarlasını sulamak mümkün."

Arvas, su kıtlığı nedeniyle getirilen yasaklara rağmen mısır ekiminin sürdürülmesinin, hem su kaynaklarını hem de elektrik altyapısını tehdit ettiğini söyledi.

Sıcaklık Rekorları ve Yağış Eksikliği Durumu Kötüleştiriyor

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün Haziran 2025 verilerine göre, Güneydoğu’da yağışlar uzun yıllar ortalamasının %80 altına düşerken, bazı ilçelerde sıcaklıklar 49-50°C’ye kadar çıktı. Aşırı sıcaklar nedeniyle buharlaşma artıyor, tarımda su ihtiyacı katlanarak büyüyor.

Kaçak Tüketim Rakamları Endişe Verici

2023-2025 yılları arasında 11 bin 454 kaçak trafo tespit eden Dicle Elektrik, bunların 4 bin 405’inin resmi aboneliği olmasına rağmen kaçak elektrik kullandığını belirledi. Şanlıurfa, 6 bin 416 kaçak trafo ile bu konuda başı çekiyor.

"Sadece bu trafoların tükettiği enerji, orta ölçekli bir şehrin toplam elektrik tüketimini karşılayacak düzeyde" diyen Arvas, tarımda bilinçsiz su ve enerji kullanımının hem çevresel hem ekonomik krizlere neden olduğunu vurguladı.

Alternatif Ürün: Soya Umut Olabilir

Kuraklığa dayanıklı ve daha az su tüketen ürünlere yönelimin şart olduğunu vurgulayan Dicle Elektrik, Tarım ve Orman Bakanlığı ile yürütülen soya deneme ekimlerinin başarılı sonuçlar verdiğini açıkladı. Özellikle Ceylanpınar’da yapılan denemelerde, soyanın yüksek verim ve düşük su/enerji ihtiyacı ile dikkat çektiği kaydedildi.

"Yeteri Kadar" Kampanyası ile Eğitim Seferberliği

Sadece denetim değil, bilinçlendirme çalışmaları da sürdüren Dicle Elektrik, Eksim Holding çatısı altında başlattığı "Yeteri Kadar" sosyal sorumluluk kampanyasıyla hem çiftçilere hem çocuklara yönelik eğitim programları yürütüyor. Su ve enerji tasarrufu temalı tiyatro gösterileri, yarışmalar ve eğitim setleri ile farkındalık artırılıyor.

Sonuç: Ulusal Ölçekte Tehdit

Uzmanlara göre, mısır ekimindeki yasa dışı uygulamalar sadece bölgesel değil, ulusal düzeyde bir enerji ve su krizi riski yaratıyor. Gerekli önlemlerin alınmaması halinde, Türkiye’nin enerji dengesi ciddi biçimde sarsılabilir.