Sur’daki 342 Yıllık Demirciler Çarşısı: Tarihi Zanaatın Son Nefesi

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan tarihi Demirciler Çarşısı, 342 yıllık geçmişiyle kentte hem esnaflık kültürünü yaşatıyor hem de turistlerin uğrak noktalarından biri olmayı sürdürüyor. Eskiden Diyarbakır’ın sanayi merkezi olarak anılan çarşı, günümüzde yalnızca az sayıda ustasıyla ayakta kalmaya çalışıyor.

Demir ustası Eşref Koç, babasından öğrendiği mesleği 12 yaşında çırak olarak başladığı çarşıda devam ettirdiğini belirtti. Koç, “Babamı 6-7 yaşlarındayken çırak olarak bu çarşıya vermişler. O da kalfasından, ustasından hem mesleği hem esnaflığı hem de hayatı öğrenmiş. Biz de 12 yaşında buraya gelerek demir ustalığını öğrendik” dedi.

Çarşının geçmişte çok daha hareketli olduğunu vurgulayan Koç, “Bizim çıraklık dönemlerimizde her dükkânda usta, çırak ve kalfalar vardı. Artık sadece birkaç dükkânın ustası çarşının ayakta kalmasını sağlıyor. Eskiden farklı din, dil ve ırktan insanlar burada komşuluk kültürünü yaşatırdı. Sabah ezanıyla birlikte demir dövme sesleri çarşıyı doldururdu. O dönemlerde burası adeta Diyarbakır’ın sanayi merkeziydi” ifadelerini kullandı.

Toplumsal değişimlerle birlikte mesleğin geleceğinin risk altında olduğunu aktaran Koç, “Artık insanlar çocuklarını çırak olarak ustaların yanına göndermiyor. Bu yüzden mesleğin devamlılığı tehlikede. Ancak bizler, tarihi çarşının hem kültürel dokusunu hem de demir dövme seslerini yaşatmaya çalışıyoruz. Çarşı hâlâ hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çeken bir mekân” dedi.