Teknoloji devinden deprem gibi itiraf

Teknoloji devi Google, 6 Şubat 2023’te Türkiye’yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında arakarında Diyarbakır'ın da olduğu birçok ilde Android cihazlarda kullanılan deprem erken uyarı sisteminin beklenen etkiyi göstermediğini resmen kabul etti. Yapılan değerlendirmelere göre, yaklaşık 10 milyon kişiye en yüksek düzeyde uyarı gitmesi gerekirken, bu kritik uyarı yalnızca 469 kişiye gönderildi.

BBC’ye açıklama yapan şirket yetkilileri, sistemin deprem verilerini analiz ederken sarsıntının şiddetini hafife aldığını ve bu nedenle milyonlarca kişiye gerekli bildirimi yapamadığını ifade etti. Oysa bu sistem, doğru çalışması hâlinde insanlara güvenli bir alan bulmaları için yaklaşık 35 saniyelik hayati bir zaman kazandırabiliyordu.

Uyarı sisteminin en etkili olduğu anlarda dahi sadece yarım milyon kullanıcıya "hafif sarsıntı" kategorisinde düşük seviyeli uyarı gönderildiği bildirildi. Ancak bu düşük seviyeli bildirimlerin, kullanıcıları harekete geçirme konusunda yeterince etkili olmadığı vurgulandı.

Depremler sırasında Türkiye’de kullanılan mobil cihazların yüzde 70’inden fazlasının Android işletim sistemli olduğu düşünüldüğünde, bu başarısızlığın boyutu daha da dikkat çekici hâle geliyor. Google, depremin hemen ardından yaptığı ilk açıklamalarda sistemin iyi çalıştığını savunmuş olsa da, sonraki analizler ciddi eksiklikleri gözler önüne serdi.

Hatırlanacağı üzere 6 Şubat 2023 sabahında, Türkiye'nin güneydoğusunda art arda meydana gelen 7.8 ve 7.6 büyüklüğündeki iki büyük deprem, 11 ili etkileyerek büyük yıkıma yol açmıştı. Bu felaket sonucunda 55 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, 100 binden fazla insan yaralanmıştı. Depremlerin çoğu kişi uykudayken gerçekleşmiş olması da can kaybını artıran faktörler arasında yer almıştı.

Google sözcüsü, yaşanan bu olaydan alınan derslerle sistemi geliştirmeye devam edeceklerini ifade etti. Ancak teknoloji dünyasından gelen bu geç kalmış itiraf, milyonlarca insanın hayatına doğrudan dokunabilecek sistemlerin güvenilirliğinin yeniden sorgulanmasına yol açtı.