Mardin Artuklu ilçesine bağlı Ortaköy Mahallesi’nde güneşin bunaltıcı sıcağı altında çalışan saman işçileri, yaptıkları işin zorluklarını anlattılar.
Uzun yıllardır ekmek parası için mecburen saman tozu ve yakıcı sıcaklığın verdiği zorluklarla rağmen çalıştıklarını belirten işçiler, kazançlarının az olduğundan yakınarak emeklerinin karşılığını alamadıklarını vurguladılar.
7 yıla aşkın saman balyalama mesleğini icra eden İbrahim Vural, bu işi büyüklerinden devir aldığını ifade ederek, "2017’den beri Mardin ve Kızıltepe bölgelerinde saman işleriyle uğraşıyorum. Dedem eskiden çuval işi ile uğraştığından bu mesleği de büyüklerimizden alıp sürdürüyoruz. Eskiden hep ellerle yapılıyordu ancak teknoloji çağında bulunmamız hasebiyle makinelerle saman pres (baskı) yapılıyor. Traktöre takılan kepçe ile samanı erezonun üstüne atarak daha sonra saman baskılanarak çuvala yerleştirilir. Daha sonra samanları hayvan sahiplerine satmak için tırlara yüklüyoruz." dedi.
"İşimiz gereği sürekli toz içinde olduğumuzdan beraberinde birçok sağlık sorunuyla karşılaşıyoruz"
Günlük çalışmadaki zorlu hayatı hakkında bilgi veren Vural, "Genelde bizim günlük çalışma hayatımızda mesai saatleri yok. Çünkü gece gündüz geç saatlere kadar çalıştığımız oluyor. Günlü 4-5 tır dolusu saman yüklediğimiz oluyor. Vardiya şeklinde çalışıyoruz. Yaz boyunca buralarda çalışıyoruz. İşin diğer zorlukları ise evden uzak, çocuklara hasret kalma, işin zorluğu, sürekli toz içinde olma, sıcak hava içinde çalışma, yemek ve su sıkıntısı gibi birçok zorluğa göğüs germek zorunda kalıyoruz. Sonuçta ekmek parası için mücadele ediyoruz. Ayrıca işimiz gereği sürekli toz içinde olduğumuzdan beraberinde birçok sağlık sorununu da getiriyor. Daha çok göz kızarıklığı, omuz üstünde balyaları taşırken omuzların pişik olması, vücuda toz girerek nefes alma zorluğu gibi sorunlarla karşılaşıyoruz." ifadelerini kullandı.
"Fiyat noktasında hem alış hem satışta zorluk çekiyoruz"Saman fiyatları hakkında mağduriyet çektiklerini belirten Vural, "Fiyat noktasında hem alış hem satışta zorluk çekiyoruz. Biçerdöver sahibi samanı hep yüksek fiyattan satmak isterken alıcı kişi de hep uygun almak istediğinden makinemizin kârımızdan ucuz olmasını çalışmaya gerektiriyor. Saman mesleğini yapan arkadaşlar hasat aylarında genelde il il dolaşır. Bazıları da sadece kendi bölgelerinde gezer. Biz de sadece Mardin bölgesinde çalışıyoruz. İl il dolaşan arkadaşlarımız Yozgat, Muş, Diyarbakır gibi şehirleri dolaşıp çalışma mücadelesi veriyorlar. Kış ayında ise samanı stoklardan yükleme yapıyoruz. Ancak stoktan yükleme genelde nadirdir. Asıl sezonumuz yaz ayıdır. Mardin ovasında buğday ve arpa samanı daha çok mevcuttur." şeklinde aktardı.
"Bu mesleğin her yanı zor olduğundan ekmek parası için mücadele ediyoruz"
Mesleğin gerektirdiği zorluklara rağmen işçi parasının ucuz olduğundan yakınan İmad Hasan, "10 yıldır ekibimle beraber saman işini yapıyoruz. Bu zorlu mesleği icra etmeye devam ediyoruz. Bu mesleğin her yanı zor olduğundan ekmek parası için mücadele ediyoruz. Günün 24 saati çalışıyoruz. Günde 4-5 tır saman yüklüyoruz. Fiyat alım-satım noktasında da sıkıntı çekiyoruz. Ayrıca işçi maaşı da bayağı ucuz. Biz diğer iller olan Şanlıurfa, Mardin gibi bölgelerde dolaştığımızdan işçi parası bayağı ucuz olması bizleri mağduriyete sürüklüyor. Ancak Bursa, Mersin gibi bölgelerde işçi parası buranın 2 katı. Burada ucuz olmasına rağmen mecburen çalışıyoruz." ifadelerini dile getirdi.
Günlük karşılaştıkları sağlık sorunları aktaran Hasan, "Malum Güneydoğu bölgesi bayağı sıcak olduğundan bizleri çok etkiliyor. Günde 2 vardiya çalışıyoruz. Her 5 saatte değişim yapıyoruz. Bu mesleğin diğer zor yanı da çok tozlu olmasıdır. Genelde maske ve gözlük takmak zorunda kalıyoruz. Bununla beraber sağlık sorunlarıyla ister istemez karşılaşıyoruz. Bizler genelde Mardin, Viranşehir, Şanlıurfa Merkez gibi yerle de gidip çalışıyoruz." dedi.
"Bazen gece 2-3’te kalkıp çalışmaya kaldığımız yerden devam ediyoruz"
Günün 24 saatine yakın çalıştıklarını belirten Ahmet Hasan, "Samanı doldurmak için traktör başında çalışıyorum. İşimiz gerçekten de bayağı zor bir iş. 24 saat çalışıyoruz. Sabah akşam hep bir mücadele içerisindeyiz. 6 yıla aşkın bu mesleği yapıyorum. Bazen gece 2-3’te kalkıp çalışmaya kaldığımız yerden devam ediyoruz. Ayrıca fazla toz olduğundan boğulur gibi oluyoruz. Bazen tozdan korunmak için maske kullanıyoruz. Elimizde sadece bu meslek olduğundan mecburen bu işi sürdüreceğim. Sigortalı iş bulmakta güçlük çekiyoruz. İşçi parası ucuz olmasına rağmen gene de çok şükür halimizden memnunuz." şeklinde konuştu.
