Bartın’da 200 yılı aşkın süredir geleneksel olarak kurulan Galla Pazarı, üretici kadınların alın teriyle şekillenen köklü bir pazar kültürünü yaşatıyor. Kent merkezinde haftanın üç günü kurulan bu özel pazarda, kadınlar gece yarısından itibaren yola çıkıyor, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte tezgâhlarını açarak doğal ürünlerini satışa sunuyor.
Bartın’ın kırsal mahallelerinde yaşayan kadınlar, salı, cuma ve pazar günleri kurulan Galla Pazarı’nda kendi ürettikleri sebze, meyve, süt ürünleri ve el yapımı gıdaları satıyor. "Kadınlar Pazarı" olarak da bilinen Galla Pazarı’nda mesai gece saat 02.30’da başlıyor. Kadınlar, eşleri ya da yakınlarının yardımıyla kent merkezine ulaşarak saat 04.00’e kadar pazar alanına yerleşiyor. Sabah 06.00’ya kadar tezgâhlarını hazır hale getiren üreticiler, gün boyunca ürünlerini müşterilere sunuyor.
Galla Pazarı’nda kimi kadınlar ürünlerini akşam saatlerine kadar satmaya devam ederken, bazıları saat 22.00’ye kadar tezgâh başında bekliyor. Özellikle mevsimlik sebze, meyve, süt, peynir, yoğurt, salça, reçel ve el yapımı turşular, pazarda en çok rağbet gören ürünler arasında yer alıyor.
Tarihi Osmanlı’ya Uzanan Bir Kültür
Galla Pazarı'nın geçmişi, 17. yüzyıla kadar uzanıyor. Ünlü seyyah Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme’sinde cumartesi günleri kurulan Bartın pazarı olarak geçen bu gelenek, 18. yüzyılda Uluslu İbrahim Hamdi’nin Atlas adlı eserinde de yer buldu. Zamanla cumartesi gününden salı ve cuma günlerine kaydırılan pazar, bugün hâlâ aynı coşkuyla kurulmaya devam ediyor.
Bu geleneğin doğuşu, Osmanlı döneminde erkeklerin ormancılık faaliyetleri nedeniyle evden uzak kalması ve kadınların hem ev işlerini hem de tarla-bahçe işlerini üstlenmesiyle başladı. Kadınlar, kendi tükettiklerinden artan ürünleri satarak hem ev ekonomisine katkı sağladı hem de aracısız satışla kendi kazançlarını elde etti. Bu sistem zamanla bir alışveriş ve üretim kültürüne dönüştü.
Kadın Eliyle Şekillenen Ekonomik Dayanışma
Galla Pazarı sadece bir pazar yeri değil, aynı zamanda Bartın’ın kadınlarının ekonomik özgürlüğe ve sosyal hayata katılımının da bir sembolü. Kadınlar, yıl boyunca ürettikleri ürünleri doğrudan tüketiciyle buluştururken, geleneksel üretim biçimlerini de yaşatmaya devam ediyor.
İki asrı aşkın süredir varlığını sürdüren bu kültürel miras, hem yerli halkın hem de kenti ziyaret edenlerin yoğun ilgisini görüyor. Bartınlı kadınların el emeğiyle kurduğu bu pazarda, doğallık ve samimiyet ön planda tutuluyor.
KAYNAK: İHA
