Diyarbakır’ın Dicle ilçesi Körmik Mahallesi'nde yaşayan yaşlı bir vatandaş, yıllardır evinde muhafaza ettiği büyük bir pitosun (tarihi saklama kabı) artık korunamayacak durumda olduğunu belirterek durumu Diyarbakır Müzesi yetkililerine bildirdi. Müze ekipleri, yaptıkları titiz çalışmayla 3 metre çapındaki bu tarihi eseri özel hazırlanan bir sandıkla evden alarak müzeye taşıdı.
Diyarbakır Müzesi Müdürü Müjdat Gizligöl, vatandaşın gösterdiği duyarlılıktan memnuniyet duyduklarını belirtti. Geçtiğimiz hafta gelen telefonla sürecin başladığını aktaran Gizligöl, şunları söyledi:
“Vatandaşımız evinde tarihi bir eser olduğunu ve artık bunu koruyamadığını belirtti. Hemen yerinde inceleme yaptık ve gerçekten büyük bir pitosla karşılaştık. Ebatları nedeniyle zarar görmemesi için özel bir taşıma sandığı hazırladık. Bugün kepçe yardımıyla dikkatlice alıp müzemize getirdik.”
Neolitik Döneme Uzanan Tarihi
Müze müdürü, pitosun yaklaşık 8 bin yıllık geçmişe sahip saklama kaplarının bir örneği olduğunu söyledi. Tahıl ve tohumların saklanması amacıyla kullanılan bu tür kapların, özellikle Tunç ve Demir Çağı'nda yaygın şekilde kullanıldığına dikkat çekti.
“Bu pitos, muhtemelen kendi döneminde bahçe ya da tarlada ürünlerin saklanması için kullanılmış. Vatandaşlar, bir sonraki sezon ekimi için tohumlukları burada muhafaza ederdi. Adeta dönemin doğal silolarıydı,” dedi.
Köylerde 1980’lere Kadar Kullanıldı
1970'lere ve 1980'lere kadar kırsalda kullanılan pitosların son 30-40 yıldır neredeyse tamamen terk edildiğini söyleyen Gizligöl, bu tip eserlerin hem tarım tarihini hem de günlük yaşam kültürünü anlamada önemli veriler sunduğunu vurguladı.
Bilimsel incelemelerin ardından pitosun müze bahçesinde ziyarete açılacağını belirten Gizligöl, kültürel mirasa duyarlılık gösteren vatandaşa teşekkür ederek, Diyarbakır’daki diğer vatandaşları da benzer durumda olan eserleri müzeye bildirmeye davet etti.
