Kan Vermek Stresi Azaltıyor, Mutluluk Hormonunu Artırıyor
Toplum sağlığı açısından hayati bir öneme sahip olan kan bağışı, yalnızca alıcının değil, bağışçının da sağlığını olumlu yönde etkiliyor. Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Melda Özdamar, yapılan bilimsel araştırmaların, yardım etmenin beyinde endorfin salgılanmasını artırarak kişinin kendini daha mutlu hissetmesini sağladığını gösterdiğini belirtiyor.
“Bağışçı Sayısı Artmalı”
Kan bağışının, toplumsal dayanışmanın en güçlü örneklerinden biri olduğunu ifade eden Doç. Dr. Özdamar, bu davranışın sosyal sorumluluk bilincini artırdığını, aynı zamanda depresyon ve stres belirtilerini hafifletebileceğini söyledi.
Türkiye’nin kan bağışı istatistiklerine de değinen Özdamar, 2023 yılında Türk Kızılay verilerine göre toplam 2,5 milyon ünite kan bağışlandığını belirterek, “Ülkemizde her 1.000 kişiden yaklaşık 14–16’sı düzenli bağışçı. Bu oran, gelişmiş ülkelerde ortalama 32 seviyesinde. Dünya ortalamasının üzerinde olsak da gelişmiş ülkelerin gerisindeyiz. Bu nedenle düzenli bağış alışkanlığı kazandırmak büyük önem taşıyor” dedi.
Kan Vermeden Önce Bunlara Dikkat Edin
Bağış süreci sonrası yaşanabilecek geçici yan etkiler hakkında da bilgi veren Özdamar, en sık görülen şikâyetlerin baş dönmesi ve halsizlik olduğunu söyledi. Bu durumların genellikle yeterli sıvı alınmaması veya bağışın aç karnına yapılmasıyla ilgili olduğunu belirten Özdamar, şu uyarılarda bulundu:
-
Aç karnına kan bağışı yapılmamalı. İşlem öncesi demir açısından zengin ve hafif bir öğün tüketilmeli.
-
Bol su tüketilmeli. Kan bağışı öncesindeki 24 saat boyunca yeterli sıvı alımı, baygınlık riskini azaltır.
-
Uykusuz kalmaktan kaçınılmalı. En az 6-8 saat uyku öneriliyor.
-
Alkolden uzak durulmalı. İşlemden 24 saat önce alkol tüketilmemeli. Kafeinli içecekler de sınırlandırılmalı.
-
Giyime dikkat edilmeli. Kolay sıvanabilir kıyafetler tercih edilmeli.
-
Kendinizi iyi hissetmiyorsanız bağışı erteleyin. Halsizlik, ateş, boğaz ağrısı gibi belirtiler bağış için uygun değil.
-
Kullanılan ilaçlar ve sağlık geçmişi paylaşılmalı. Her türlü hastalık, ameliyat veya ilaç kullanımı kan merkezi yetkilisine bildirilmelidir.
-
Kimlik mutlaka yanınızda olmalı. Kimlik kartı, ehliyet ya da pasaport gibi resmî belgeler bağış sırasında ibraz edilmelidir.
Sağlık Takibi ve Acil Durumlara Hazırlık
Düzenli kan bağışının bireylere kendi sağlık durumlarını takip etme alışkanlığı kazandırdığını da belirten Doç. Dr. Özdamar, bu durumun bireyleri hem daha bilinçli hale getirdiğini hem de toplumun olası acil durumlara karşı daha organize bir yapıya kavuşmasını sağladığını söyledi.
