İnternet haber sitelerinin resmi ilan yayımlama hakkı kazanabilmeleri ile bu hakkın sürekliliğinin sağlanmasındaki ölçütlerin başında gelen ziyaretçi trafik bilgilerinin tespitinde yerli ölçüm sisteminin kullanılması çalışmalarında önemli bir aşama daha tamamlandı.
Geçtiğimiz şubat ayında çalışmalarına başlanan ve haziran ayında ilk veri akışının alındığı BİK Analitik ölçüm sistemi, temmuz ayı boyunca gerçekleştirilen çok yönlü kontrol ve güvenilirlik testlerinden başarıyla geçti. 1 Ağustos 2023 tarihinden itibaren Kurum görev alanındaki tüm internet haber sitelerini 7/24 esasına bağlı olarak kesintisiz takip ederek elde ettiği verileri ilgili birim müdürlükleri ekranlarına yansıtan BİK Analitik, anlık raporlama kabiliyeti sayesinde 1 Ekim 2023 tarihine kadar haber sitelerinin eksiklerini tamamlamalarında önemli bir rol üstlenecek.
İlk etapta 50 haber sitesi üzerinde gerçekleştirilen testlerin ardından temmuz ayından itibaren Kurum görev alanındaki bekleme süresindekiler hariç 398 sitenin ziyaretçi trafiği ölçümlenerek kayıt altına alındı. Günlük tekil ziyaretçi, aylık ortalama tekil ziyaretçi, yurt içi – yurt dışı ziyaretçi ve sayfa görüntülenme sayıları ile ortalama sayfada kalma sürelerine ilişkin veriler, bugün itibarıyla İlan Bilgi Sistemi (İLANBİS) üzerinden haber siteleriyle paylaşıldı. Bilgi paylaşımı, haber sitelerinin Basın İlan Kurumu’nun referans alacağı ölçütleri önceden öğrenmeleri ve Kurumun kriterlerine uyum sağlamaları açısından rehber niteliğinde olacak.
Ölçümlemede hangi metrikler dikkate alınıyor?
BİK Analitik ölçümlemelerinde Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği’nde belirtilen hükümler esas alınıyor. Buna göre, tekil ziyaretçi sayılarının kategori ve göstergelere göre en az yüzde 15’inin doğrudan gelen ziyaretçilerden oluşması gerekiyor. Günlük ortalama sayfada kalma süresi 1., 2., 3., 4. ve 5. Kategorilerde yer alan internet haber siteleri için en az 1 dakika, Genel Kategorideki siteler için ise en az 2 dakika olarak belirlendi.
Genel Kategori hariç ziyaretçi trafik bilgilerinde yurt içi kaynaklı olanlar dikkate alınıyor. Genel Kategoride yer alan internet haber sitelerinin yurt dışı kaynaklı trafiklerinin ise yüzde 5’i analize dahil ediliyor.
Öte yandan ziyaretçi trafik bilgilerinde manipülasyon yapıldığına ilişkin kanaat oluşması halinde haber sitesine dair tüm veriler detaylı incelemeye alınıyor.
BİK Analitik verileri ilan dağıtımında referans alınacak
Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği, Kurum tarafından metrikleri belirlenen ve ziyaretçi trafik bilgilerini toplayan ölçüm aracının kullanılmasını zorunlu kılıyor. İnternet haber siteleri, mevzuatın genel hükümlerinin yanı sıra bulunduğu kategoride aranan şartları, ziyaretçi trafiği başta olmak üzere asgari düzeyde karşılamaları halinde ancak resmi ilan ve reklam yayımlama hakkından yararlanabiliyor. Bu amaca yönelik geliştirilen BİK Analitik, internet haber sitelerinin trafik yükümlülüklerini sağlayıp sağlamadıklarına yönelik veri analizleri yapıyor ve haber sitelerinin kesintisiz olarak denetlenmelerine imkan sağlıyor.
Kurum, internet mecrasına yönelik geliştirilen farklı ölçüm sistemlerinin hiçbir surette dikkate alınmayacağını daha önce kamuoyuyla paylaşmıştı.
Diğer taraftan Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği’ne göre gazetelere ait internet haber siteleri, 30 Eylül 2023 tarihine kadar asgari trafik şartından muaf tutulurken, deprem bölgesindeki 10 ilde yayın yapan internet haber siteleri için bu süre 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılmıştı.
Nitelikli haber sitelerinin hakları korunacak
Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Cavit Erkılınç, büyük özveriyle yürütülen dijital altyapı çalışmaları ve geliştirilen BİK Analitik yazılımıyla nitelikli gazetecilik yapan internet haber sitelerinin haklarının korunacağını ifade etti.
Erkılınç, “Basında dijital dönüşümün sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi amacıyla Kurum olarak üzerimize düşeni yaptık. Gazeteciliğin dijital mecrada sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi bağlamında gerek mevzuat düzenlemeleri, gerekse teknik geliştirmeler anlamında önemli bir süreçten geçiyoruz. İnternet haber sitelerimize hazırlıklarını yapabilmeleri için makul süreler tanındı. Şimdi ise internet sitelerimizden elde ettiğimiz verilere dair bilgi paylaşımına başlamış bulunuyoruz. En çok önemsediğimiz konuların başında haber sitelerinin trafik verileri geliyor. Mevzuatla ortaya koyduğumuz ölçütlerin tek amacı mesleki niteliğin yükseltilmesini sağlamaya yönelikti. Bunu da denetlemenin en güvenilir yolu site trafiklerini ölçümlemeden geçiyor. Dolayısıyla BİK Analitik nitelikli gazeteciliğin en büyük güvencesi olacak” dedi.