Çene eklemi rahatsızlıkları çene ve yüz kaslarınızı da içeren durumlardır. İki kulağımızın hemen önünde yer alan, alt çenenin kafa kemikleri ile birleştiği kısımdaki problemlerden kaynaklanır. Çene eklemi alt çenemizin hareket etmesini, bu sayede konuşmamızı, yutkunmamızı ve çiğnememizi sağlar.
Çene eklemi hastalıkları bazen çok ağrılı olabilir. Ağzınızı açabilme kapasitenizin azalmasına, yeme ve konuşma gibi fonksiyonlarınızın bozulmasına neden olabilir.
Ağzınızı açtığınızda “tak tak” şeklinde, “klik” şeklinde ya da sürtünme şeklinde bir ses gelmesi durumunda ağrınız olmasa bile bir eklem sorununa işaret eder. Eklem sorunları tedavi edilmezse ilerleyerek devam edecektir.
Eklem sorunları ile ilişkili baş ağrısı sıklıkla tansiyonun neden olduğu baş ağrısı ile karıştırılır. Genelde alın ve şakaklarda hissedilir. Bazen başın tepesinde ani bir ağrı şeklinde de olabilir.
Kimler risk altında?
Eğer kadınsanız erkeklere oranla çene eklemi hastalığı riskiniz daha fazladır. En sık 20-40 yaş arası erişkinlerde görülür. Bunlar dışında;
Çene eklemi bölgesinde eklem romatizması varsa
Alt ve üst çene arasında kapanış bozukluğu varsa
Çok fazla diş gıcırdatma varsa
Genel stres düzeyiniz yüksekse, buna bağlı diş sıkma alışkanlığınız varsa çene ekleminde aşırı yük, yüz kaslarında gerginlik ve ağrı oluşur. Bu durumda çene eklemi hastalığınızın olması riski yüksektir.
Çene ekleminde rahatsızlık olduğunu nasıl anlarsınız?
Belirtiler çok kısa bir sürede ya da yıllar içinde oluşabilir. Yemek yemekte zorlanıyorsanız, çene kilitlenmesi yaşıyorsanız, kulaklarınızın ön kısmında ve yüz kaslarınızda şiddetli ağrılar varsa, ağzınızın açık kaldığı kapatamadığınız ya da kapalı kaldığı açamadığınız durumlar yaşadıysanız, çene ekleminizden açma kapama sırasında ses geliyorsa eklem rahatsızlığınız ilerlemiş ve bir doktordan yardım almanız gerekiyor demektir. Aşağıda sayacağım belirtiler tek taraflı ya da çift taraflı görülebilir:
Ağrılı ve çok yorgun yüz kasları
Ağzınızın açık ya da kapalı kalması ve o şekilde kilitlenmesi
Çiğnediğinizde ya da açıp kapattığınızda çene ekleminizden ses gelmesi
Çiğnediğinizde ya da ağzınızı çok açtığınızda ağız, çene, boyun ve omuzları da içeren tüm bölgede ağrı
Çene eklemi problemleri yemek yemeyi etkiler mi?
Eklem problemleri yemek yemeyi zor ve ağrılı hale getirebilir. O nedenle eklem probleminiz varsa daha yumuşak gıdalara yönelmek iyi bir fikir olabilir. Çok sert ve yapışkan gıdalar ağrılarınızı şiddetlendirebilir.
Eğer eklem ağrılarınız ağzınızı açmanızı engelliyorsa sandviç ve burger gibi büyük yiyecekleri ısırmak zor olacaktır. Bu durumda yiyeceği küçük parçalara bölmek size yardımcı olur.
Ortodonti Uzmanı Diş Hekimi Özlem Aylıkçı ,''Omega 3 den zengin balıklara ve koyu yeşil yapraklı, lifli sebzelere sofranızda ne kadar çok yer verirseniz ağrılarınız o kadar hafifler. Bol vitaminli besinlere ağırlık vermelisiniz, özellikle magnezyum, C vitamini ve E vitamini eksiklikleri eklem problemlerini şiddetlendirebilir.'' dedi.
Çene eklemi rahatsızlıklarından korunmak için neler yapalabilir?
Aslinda eklem hastalıklarından korunmak için yapabileceğimiz ilk şey yukarıda bahsettiğim risk faktörlerine odaklanmak. Eğer geceleri diş sıkma veya gıcırdatma alışkanlığınız varsa gece plağı kullanmak eklem hastalığı oluşumuna karşı sizi koruyabilir. Bu amaçla doktorunuzdan yardım alabilirsiniz. Eğer fazla stres altındaysanız, stres yönetimi üzerine çalışabilir, stresinizi azaltmak için çalışabilir ve kaslarınızı gevşetme yöntemleri öğrenebilirsiniz. Alt ve üst çene arasında çene eklemini etkileyebilecek kapanış bozukluğu varsa, öncelikle mutlaka ortodontistinizden fikir alarak kapanışın düzeltilmesine yönelik ortodontik tedavi görmelisiniz. Tedavi sonrası düzgün kapanan dişler çene ekleminize iletilen yükü azaltacak ve eklem rahatsızlığınızın ilerlemesini engelleyecektir.
Küçük bir tüyo: Eğer risk altındaysanız fazla sakız çiğnemekten de kaçınmalısınız çünkü sakız çiğnemek çene ekleminizde fazla yük oluşturur.