Diyarbakır'daki Amida Höyük'te yapılan kazılar, tarihin derinliklerine ışık tutmaya devam ediyor. Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız’ın başkanlığında yürütülen kazılarda, bu yıl Geç Uruk Dönemi’ne tarihlendirilen M.Ö. 3400 ile 3100 yılları arasına ait silindirik bir mühür bulundu. Mühür, Diyarbakır İçkale Artuklu Sarayı kazılarında keşfedilen ilk silindirik mühür olarak büyük bir öneme sahip.
10 Bin Yıllık Yerleşim Tespit Edildi
Amida Höyük'te bu yıl yapılan kazılarda elde edilen bulgular, bölgedeki yerleşimin 10 bin yıl öncesine dayandığını ortaya koydu. Saray kapısı ve kral yolunun devamında yapılan kazılarda, özellikle opsidyen ve çanak çömlek parçaları sayesinde höyüğün tarihi genişletildi. Prof. Dr. Yıldız, "Bu buluntularla Amida Höyük’te 10 bin yıldır kesintisiz olarak yaşamın sürdüğünü tespit ettik" açıklamasında bulundu. Yıldız, bu keşfin, Filistin’in Eriha şehri ile birlikte dünyada en uzun süre kesintisiz yaşamın sürdüğü yerleşim yerlerinden biri olduğunu belirtti.
Eşsiz Bir Ticaret Ağına Işık Tutan Mühür
Geç Uruk Dönemi’ne ait olduğu belirlenen silindirik mühür, üzerindeki geometrik süslemeleriyle dikkat çekiyor. Mühür, belgeleri ya da çömleklerin ağızlarını mühürlemek için kullanılmış. Prof. Dr. Yıldız, bu tür mühürlerin o dönemlerde güçlü bir ticaret ağının varlığına işaret ettiğini ve aynı tip mühürlerin daha önce Bismil’deki Müslüman Tepe kazılarında da bulunduğunu ifade etti. Yıldız, "Bu mühür, o dönemde güçlü bir ticaret ağının olduğunu gösteriyor ve hem yapıldığı dönem, hem de süslemeleri açısından eşsiz bir örnek" dedi.
Amida Höyük’ün 9 Bin Yıllık Yangın İzleri
Amida Höyük’teki kazılar, yerleşimin binlerce yıl öncesine uzandığını gösterirken, bölgenin geçmişte üç büyük yangın geçirdiği de tespit edildi. Yıldız, kazılarda bulunan yanmış ahşap ve kemik parçalarının TÜBİTAK tarafından analiz edildiğini, bu yangınların M.Ö. 5 bin ile 7 bin yılları arasında meydana geldiğini belirtti. Şehrin bu süreçte üç kez yandığı tespit edilirken, yangın izlerinin de önemli bulgular arasında olduğu kaydedildi.
Amida Höyük kazıları, Cumhurbaşkanlığı kararı ile 12 aylık kazı statüsüne alınmış olup, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan bu alandaki çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Kazılar ilerledikçe, Diyarbakır’ın tarihine dair daha fazla sürpriz buluntuların gün yüzüne çıkması bekleniyor.