Mezopotamya’nın en köklü sözlü anlatım geleneklerinden biri olan dengbêjlik, Diyarbakır’da genç kuşaklara aktarılmaya devam ediyor. Kentteki kültürel kurumlar ve dernekler öncülüğünde yürütülen projelerle, bu tarihî miras hem korunuyor hem de gençlerle yeniden yorumlanıyor.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Kültür ve Sosyal İşler Dairesi tarafından organize edilen Dengbêjlik Atölyesi, 14-25 yaş arası gençlerin yoğun ilgisini çekiyor. Atölyede gençlere Kürtçe anlatım teknikleri, sözlü hikâye geleneği, ritim ve ses eğitimi gibi konularda teorik ve pratik eğitimler veriliyor.
"Sadece şarkı değil, bir yaşam biçimi"
Proje koordinatörü ve aynı zamanda usta dengbêjlerden Mehmet Karakoç, geleneğin sadece müzikten ibaret olmadığını vurguluyor:
“Dengbêjlik, halkın hafızasıdır. Savaşları, aşkları, acıları ve sevinçleri anlatır. Gençlerin buna ilgi göstermesi bizim için umut verici. Onlar sayesinde bu gelenek yaşayacak.”
Gençlerden büyük ilgi
Atölyeye katılan 17 yaşındaki öğrenci Zelal Aydın ise, ailesinden duyduğu dengbêj ezgilerini artık profesyonel bir eğitimle öğrenmenin heyecanını yaşıyor:
“Dedemden çok hikâye duydum ama bu gelenek zamanla kayboluyordu. Şimdi kendi sesimle anlatabiliyor olmak büyük bir onur.”
Kültürel mirasa sahip çıkılıyor
Diyarbakır’da faaliyet gösteren çeşitli sivil toplum kuruluşları da dengbêjlik kültürünü yaşatmak için destek programları yürütüyor. Özellikle köy okullarında yapılan tanıtım etkinlikleriyle gençler bu gelenekle daha küçük yaşta tanışma fırsatı buluyor.
UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras olarak kabul edilen dengbêjlik, bu tür projeler sayesinde sadece korunmakla kalmıyor, aynı zamanda dijital platformlara taşınarak daha geniş kitlelere ulaştırılıyor.
Diyarbakır’da yeniden canlandırılan dengbêjlik geleneği, genç seslerin taşıdığı umutla geleceğe taşınıyor. Kadim sözlü kültür, artık yalnızca yaşlıların hafızasında değil, gençlerin yüreğinde de yankılanıyor.