Diyarbakır’ın Sur ilçesi İskenderpaşa Mahallesi’nde 800 yıllık geçmişe sahip tarihi Kadı Hamamı, Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarıyla yeniden hayat buldu. İç ve dış restorasyonu tamamlanan yapı, “yap-işlet-devret” modeliyle esnaf Mahmut Gündüz işletmesine devredildi.
Asırlık Hamam Yeniden Gün Yüzüne Çıktı
Tarihi Kadı Hamamı, İskenderpaşa Mahallesi’nin kültürel dokusu içerisinde önemli bir yere sahip. Esnaf Mahmut Gündüz, hamamın geçmişine dair bilgiler vererek şu ifadeleri kullandı:“Hamamın yer aldığı vakfa ait olan Kadı Camii’nin 1543–44 yıllarında yapılması, hamamın da aynı dönemlerde inşa edildiğini düşündürmektedir. 2009–2010 yılları arasında gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarıyla kubbesi yenilenmiş, duvar yüzeyleri raspa edilmiş, derz dolguları tamamlanmış ve döşeme düzgün bazalt taşıyla kaplanmıştır. Ayrıca özgün seki ve kurnalar kaldırılmıştır.”
Mimari Özellikleriyle Dikkat Çekiyor
Kadı Hamamı, mimari detaylarıyla da Diyarbakır’daki diğer hamamlardan ayrılıyor. Güney kısmında yer alan basık kemerli bir kapıdan avluya, avludan ise soğukluk bölümüne geçiliyor. Kareye yakın plana sahip olan soğukluğun ortasında dairesel bir havuz bulunuyor. Kubbesi sekizgen kasnak üzerine oturtulmuş olan hamamda, kâgir fener bulunması yapıya özgün bir karakter kazandırıyor.
Soğukluğun kuzeyinde yer alan iki bölümlü ılıklık kısmı, nişlerle genişletilerek sıcaklığa bağlanıyor. Tarihi yapı, kaynaklarda “İpariyye Hamamı” ve “Eşbek Hamamı” olarak da geçiyor.
Harabeden Turistik Restorana
Mahmut Gündüz, uzun yıllar bakımsız kalan yapının mahalle sakinlerini üzdüğünü belirterek şunları söyledi:“Bu 600 yıllık tarihin harabe halde olmasına vicdanımız el vermiyordu. Bakımsızlık ve ilgisizlik nedeniyle madde bağımlılarının mekânı haline gelmişti. Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne başvurarak hamamı kiraladık ve restorasyonunu büyük ölçüde tamamladık. Tarihi dokusunu koruyarak mahallemize estetik bir değer kazandırdık.”
Gündüz, hamamın artık hamam olarak kullanılmasına teknik açıdan elverişli olmadığını, bu nedenle coğrafi işaretli yöresel yemeklerin servis edileceği bir restorana dönüştürme kararı aldıklarını söyledi.
“Yakın zamanda açılışını gerçekleştireceğiz. Artık bu mekânda şehre gelen turistleri ağırlayarak Diyarbakır’a turistik katkı sunacağız.” dedi.
Tarihi Doku Yeniden Hayat Buluyor
Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün yürüttüğü restorasyon çalışmalarıyla kentin birçok tarihi yapısı yeniden işlev kazanıyor. Kadı Hamamı’nın da turizme kazandırılması, Sur ilçesinin tarihi kimliğini güçlendirerek bölgeye hem ekonomik hem kültürel katkı sağlaması bekleniyor.
