Türkiye’nin ve dünyanın en önemli kültürel mirasları arasında yer alan Diyarbakır surları, geçmişten günümüze uzanan ihtişamıyla ziyaretçilerini adeta zamanda yolculuğa çıkarıyor. Kentin dört bir yanını çepeçevre saran surlar, sadece askeri bir savunma hattı değil, aynı zamanda şehrin kültürel kimliğinin de en güçlü sembollerinden biri olarak dikkat çekiyor.
MÖ 2000’lerden Günümüze Uzanıyor
Surların tam olarak kim tarafından inşa edildiği bilinmese de, ilk yerleşim izleri MÖ 2000’li yıllara kadar uzanıyor. Tarihi kaynaklara göre, bölgedeki ilk yerleşimcilerden Hurriler, kenti surlarla çevrelemişti.
MÖ 9. yüzyılda ise Bit-Zamani kabilesinin kentin başkentinde surları onardığına dair kayıtlar bulunuyor. Bu veriler, surların binlerce yıllık geçmişe dayandığını ortaya koyuyor.
UNESCO Miras Alanında Yara Alan Tarih
Diyarbakır surları, 2015-2016 yıllarındaki Sur çatışmaları sırasında ciddi zararlar gördü.
Yapılan incelemelerde, Yenikapı, Keçi Burcu ve 63 No’lu Fındık Burcu’na beton döküldüğü, bayrak direği ankrajı yapıldığı ve Keçi Burcu’na portatif tuvalet yerleştirildiği tespit edildi. Ayrıca atık su kanalının sur duvarlarına zarar verdiği belirlendi.
Bu bulgular, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı Alan Yönetim Başkanlığı tarafından hazırlanan Hasar Tespit Raporu’nda da yer aldı.
Bazalt Taşından Yükselen İhtişam
Diyarbakır surları, kentin volkanik yapısından elde edilen bazalt taşı ile inşa edildi.
Topografyaya uyumlu olarak tasarlanan surların yüksekliği 10-12 metre, genişliği ise 3-5 metre arasında değişiyor.
Tarih boyunca birçok kez onarım gören surlar, bugün 82 burcu ile hala görkemli bir şekilde ayakta duruyor ve kentin siluetine eşsiz bir güzellik katıyor.
Diyarbakır Turizminin Kalbi
Yaklaşık 9 bin yıllık bir geçmişe sahip olan Diyarbakır surları, bugün şehrin en gözde turistik destinasyonlarından biri.
Özellikle tarih ve kültür meraklıları ile fotoğraf severler, surların eşsiz manzarasını görmek için kente akın ediyor.
Yılın dört mevsimi ziyaretçilerini ağırlayan surlar, hem kültürel mirası hem de turizmi canlı tutuyor.
Kentin Geleceği İçin Koruma Çalışmaları Sürüyor
Yetkililer, surların restorasyonu ve korunması için çeşitli projeler yürütüyor.
UNESCO Dünya Mirası statüsünün korunabilmesi için özellikle zarar gören bölümlerin bilimsel yöntemlerle onarılması gerektiği vurgulanıyor.
Diyarbakır surları, bu çalışmalar sayesinde sadece geçmişin değil, geleceğin de mirası olarak varlığını sürdürmeyi hedefliyor.
