Türkiye'nin doğusunda yer alan birçok şehir ve ilçe, tarih boyunca farklı halkların ve kültürlerin izlerini taşıdı. Bu bölgede özellikle Kürtçe isimler, halk arasında hâlâ güçlü bir şekilde yaşatılıyor. Resmî olarak Türkçe isimlerle anılan yerleşim yerleri, bölge halkının günlük kullanımında ise geleneksel Kürtçe isimleriyle biliniyor. Bu durum hem dilsel zenginliğin hem de bölgesel aidiyetin bir göstergesi olarak dikkat çekiyor.
İşte Diyarbakır, Mardin, Batman, Van, Hakkâri gibi iller başta olmak üzere Kürt nüfusunun yoğun yaşadığı şehirlerin Türkçe ve Kürtçe isimleriyle tam listesi:
Diyarbakır / Amed
Bismil / Bismil
Çermik / Çermûg
Ergani / Dixan
Lice / Licê
Silvan / Farqîn
Hani / Hêne
Kulp / Pasûr
Dicle / Pîran
Eğil / Gêl
Kocaköy / Karaz
Hazro / Hezro
Çüngüş / Şankuş
Mardin / Mêrdîn
Nusaybin / Nisêbîn
Midyat / Midyad
Derik / Dêrika Çiyayê Mazî
Kızıltepe / Qoser
Dargeçit / Kerboran
Savur / Stewr
Ömerli / Mehsert
Şanlıurfa / Riha
Siverek / Girê Sor
Suruç / Pirsûs
Viranşehir / Wêranşar
Ceylanpınar / Serê Kanî
Birecik / Bêrecûk
Bozova / Heweng
Halfeti / Xelfetî
Batman / Êlih
Hasankeyf / Heskîf
Sason / Qabilcewz
Kozluk / Hezo
Gercüş / Kercews
Beşiri / Qubîn
Siirt / Sêrt
Kurtalan / Misirc
Eruh / Dih
Baykan / Hewêl
Pervari / Berwarî
Tillo / Aydınlar
Van / Wan
Erciş / Erdîş
Gevaş / Westan
Özalp / Qelqelî
Çatak / Şax
Başkale / Elbak
Muradiye / Bêgir
Bahçesaray / Mûks
Hakkâri / Colemêrg
Yüksekova / Gever
Şemdinli / Şemzînan
Elazığ / Xarpêt, Malatya / Meletî, Adıyaman / Semsûr, Bitlis / Bedlîs, Muş / Mûş, Bingöl / Çewlîk, Tunceli / Dêrsim, Erzincan / Erzingan, Erzurum / Erzîrom, Ağrı / Agirî, Iğdır / Îdîr, Kars / Qers, Ardahan / Erdêxan gibi illerde de yerel halk tarafından bilinen ve kullanılan Kürtçe isimler mevcuttur.
Bu liste, bölgenin kültürel çeşitliliğini yansıtmakla kalmıyor; aynı zamanda halk hafızasında yaşayan coğrafi kimliği de gözler önüne seriyor. Sosyolojik ve kültürel araştırmalar için önemli bir kaynak niteliği taşıyan bu yer adları, aynı zamanda geçmişle kurulan bağı canlı tutmaya devam ediyor.