Osmanlı İmparatorluğu döneminde Yemen’e asker olarak gönderilen Diyarbakırlı Hasan oğlu Hasan, namıdiğer Drej Hasan (Uzun Hasan), savaş yıllarında gösterdiği direniş ve cesaretle unutulmaz bir hikâyeye imza attı. Soyadı Kanunu sonrası "Balcı" soyadını alan Drej Hasan’ın hayatı, tam bir kahramanlık destanı olarak ailesi tarafından günümüze taşınıyor.
Yemen Yolu ve Zorlu Görev
1900’lü yılların başında askerlik çağına gelen Hasan, Ergani’nin Özbilek (Memelan) Köyü’nde silah altına alındı ve Yemen’e gönderildi. Osmanlı’nın Yemen’deki isyanlarla mücadele ettiği bir dönemde görev yapan Hasan, İngiliz destekli isyancılarla girdiği Taiz Cephesi’nde göğsünden yaralandı. Esir düştüğü sırada kaçmayı başaran Hasan, zorlu koşullara rağmen hayatta kalmayı başardı ve kendisine sığınma imkânı sunan bir Yemen köyünde yıllarca yaşadı.
Yemen’de Yeni Bir Hayat
Yaralı ve çaresiz bir halde bir Yemen köyüne sığınan Drej Hasan, burada kendisine sahip çıkan köylülerin yardımıyla hayatta kaldı. Köyde Ayşe adında bir kadınla evlenen Hasan’ın bu evlilikten Latife adında bir kızı oldu. Ancak 1914’te 1. Dünya Savaşı’nın başlaması ve Osmanlı topraklarının işgal edilmesi üzerine Hasan, ailesini Yemen’de bırakarak vatanına dönme kararı aldı.
Zorlu Dönüş Yolculuğu
Yemen’den Türkiye’ye olan yolculuğu tam 180 gün süren Drej Hasan, bu süreçte sayısız tehlike atlattı. Mekke’ye ulaşan Hasan, buradan Suriye üzerinden Türkiye’ye geldi. Siverek’te eski bir köylüsüyle karşılaşarak Diyarbakır’daki ailesine müjdeli haberi ulaştırdı. Annesinin, oğlunun hayatta olduğunu öğrendiği an bayıldığı aktarılırken, Hasan’ın Kafkas Cephesi’nde kardeşi Abbas ve üç amcasının da şehit düştüğünü öğrenmesiyle acıları katlandı.
Cumhuriyet Döneminde Bekçilik Yaptı
Cumhuriyet ilan edildikten sonra Diyarbakır’a vali olarak atanan yetkililer, Drej Hasan’a Yemen gazisi olması dolayısıyla Fatih Paşa Karakolu’nda emniyet bekçiliği görevi verdi. Hasan, bu görevi 13 yıl boyunca sürdürdü. Yemen’de bıraktığı ailesine dair haber ise yıllar sonra ulaştı. Eşinin, doğan oğluna Hasan’ın vasiyeti üzerine Muhammed ismini verdiği ve onun mektup gönderdiği öğrenildi.
Torunlarından Büyük Buluşma
1956 yılında vefat eden Drej Hasan, Diyarbakır Çift Havuzlar Mezarlığı’na defnedildi. Yıllar sonra torunlarından biri olan Drej Hasan’ın soyundan gelen bir kişi, Yemen’de bıraktığı çocukları Latife ve Muhammed’in izini sürdü. 2009 yılında başlayan arayış, nihayet mutlu bir sona ulaştı ve Yemen’deki akrabalarla temas kuruldu. Şimdi iki aile arasındaki bağ güçlenirken, Drej Hasan’ın torunlarından biri Türkiye’ye getirilmek üzere girişimlerde bulunuluyor. Drej Hasan’ın hayatı, zorluklara karşı direnişin ve vatan sevgisinin simgesi olarak nesilden nesile aktarılmaya devam ediyor.