Diyarbakır, sadece tarihi ve kültürel zenginlikleriyle değil, mutfağıyla da ünlüdür. Bu mutfakta önemli bir yere sahip olan helva, Diyarbakır’ın geleneksel tatlıları arasında hem özel günlerin hem de günlük sofraların vazgeçilmezi. Diyarbakırlılar, helvayı sadece bir tatlı olarak değil, adeta bir sanat eseri gibi yapar. Peki, Diyarbakır helvası nasıl yapılır?
Helva Yapımında Kullanılan Malzemeler
Diyarbakır’ın helvası, genellikle irmik helvası ve un helvası olmak üzere iki ana çeşitte yapılır. Her iki türde de kullanılan ana malzemeler arasında irmik, un, tereyağı ve şeker bulunur. Ancak Diyarbakır helvasına özgü bir fark vardır; kullanılan tereyağı, helvaya özgün bir lezzet katar. Diyarbakırlı ustalar, helvayı yaparken tercihen kaymaklı tereyağı kullanarak bu eşsiz tatları ortaya çıkarır.
İrmik Helvası ve Un Helvasının Hazırlanışı
İrmik helvası, Diyarbakır’ın en bilinen tatlılarından biridir. İrmik, tereyağı ile kavrulur, üzerine şeker ve su eklenerek pişirilir. Fakat işin sırrı, helvanın tam kıvamında olmasıdır. Diyarbakırlılar, helvayı karıştırırken dikkatle sürekli çırparak tüy gibi hafif olmasını sağlarlar. Üzerine bir tutam tarçın da ekleyerek helvaya hem aroma katarlar hem de görsel bir zenginlik sunarlar.
Un helvası ise, unun tereyağı ile kavrulup şekerli su ile karıştırılmasıyla yapılır. Diyarbakırlılar, bu helvayı özellikle kış aylarında yapmayı tercih ederler. Tadı yumuşak, kıvamı ise daha yoğun olan un helvası, Diyarbakır’ın sokaklarında çoğunlukla kışın tüketilen bir tatlıdır.
Geleneksel Helva Yapımında Usta Eller
Diyarbakır’da helva yapmak, sadece bir yemek tarifi değil, bir gelenek ve ustalık işidir. Helvayı ustalar, ocağın başında sabırla karıştırarak ve dikkatlice pişirerek hazırlarlar. Genellikle büyük kazanlarda pişirilen helva, sabah saatlerinde başlayıp öğleden sonraları ise satışa sunulacak hale gelir. Diyarbakır’ın tarihi çarşılarında ve mahallelerinde, helva tezgahları, her zaman bir çekiciliğe sahiptir. İşin ustaları, bu geleneksel tatları koruyarak yeni nesillere aktarır.
Diyarbakır Helvası, Misafirlere Özel İkram
Diyarbakırlılar için helva, sadece bir tatlı olmanın ötesindedir. Misafirliğe gittiğinizde veya özel bir kutlama olduğunda helva, sofralarda mutlaka yerini alır. Ayrıca cenaze törenlerinde de helva dağıtmak, Diyarbakır’a özgü bir gelenektir. Bu, hem bir saygı ifadesi hem de acıyı hafifletme arzusudur.
Diyarbakır helvasının en güzel yanlarından biri de, yöresel malzemelerin kullanılmasının verdiği taze ve doğal tatlardır. Ayrıca, helva yapımında kullanılan tereyağının kalitesi ve helvayı yaparken gösterilen özen, lezzeti bambaşka kılar.