Somun Ekmeğin Üzerindeki Tek Çizgi 699 Yıllık Osmanlı Geleneğini Yaşatıyor

Diyarbakır’da hemen her fırında karşılaşılan somun ekmeğin üzerindeki tek çizgi, sadece bir şekillendirme değil, Osmanlı’dan günümüze ulaşan köklü bir geleneğin simgesi. Tarihi kaynaklara göre bu uygulama, 1326 yılında Osmanlı’nın ikinci padişahı Orhan Gazi tarafından başlatıldı.

1326 yılında Bursa’nın fethinden sonra şehirdeki fırınları denetleyen Orhan Gazi, ekmeklerin üzerinde üç çizgi olduğunu fark etti. Padişah, Müslüman fırıncıların ekmeğe tek çizgi attığını bilmekteydi; bu çizginin hamurun daha iyi pişmesini sağladığını da biliyordu.

Orhan Gazi’nin merakını üzerine Hristiyan bir fırıncıya sorulan “Neden üç çizgi?” sorusuna verilen cevap tarihe geçti: “Biz Hristiyanız. Ekmeklerimiz Tanrı, Oğul ve Kutsal Ruh’u hatırlatsın diye üç çizgi çekiyoruz.”

Bu yanıt üzerine Orhan Gazi derhal bir ferman yayınladı. Tarihi kayıtlarda yer alan fermana göre, padişah Müslüman fırıncılara şöyle talimat verdi: “Bundan sonra bütün Müslüman fırıncılar Allah’tan başka ilah olmadığına işaret etmek için ekmeklerin üzerine bir çizgi çeksin.”

O günden bu yana somun ekmeğin üzerindeki tek çizgi, Müslüman toplumda bir gelenek haline geldi. Bugün Diyarbakır’daki fırınlarda ve Türkiye’nin dört bir yanında üretilen somun ekmeklerde bu çizgi, hem ekmeğin daha iyi pişmesini sağlıyor hem de 699 yıllık Osmanlı kültürünü yaşatıyor.

Uzmanlar, bu küçük ama anlamlı çizginin sessiz bir kültürel miras olduğunu belirterek, “Her somun ekmeğin üzerinde gördüğümüz tek çizgi, tarihî bir geleneğin günümüze ulaşmış hâlidir” diyor.