Diyarbakır’ın Asırlık Dengbejlik Geleneği Tehlikede

Diyarbakır’ın Kadim Dengbejlik Geleneği Gençlerin İlgisizliğiyle Sınanıyor

Diyarbakır’ın yüzyıllardır süregelen sözlü anlatı geleneği olan dengbejlik, son yıllarda genç kuşakların uzak durması nedeniyle giderek zayıflıyor. Kentte düzenlenen dengbej programlarına çoğunlukla ileri yaş grupları katılırken, gençlerin bu kültürel mirasa yönelmediği gözlemleniyor.

Dengbej evlerinde gerçekleştirilen buluşmalarda salonların büyük kısmını yaşlılar dolduruyor. Kültür temsilcileri, gençlerin ilgisizliğinin devam etmesi halinde dengbejliğin geleceğine dair kaygı taşıyor. Öte yandan hem yerli hem de yabancı turistlerin bölgeye olan yoğun ilgisi sürüyor.

“Bu Kültür Sahipsiz Kalmamalı”

Uzun yıllardır dengbejlik yapan Fesih Koç, gelen ziyaretçilere geleneğin tüm yönleriyle aktarıldığını belirterek kültürün yaşaması için çaba gösterdiklerini söyledi. Koç, dengbejliğin sadece bir anlatım biçimi olmadığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

“Bu bizim ana dilimizdir, asırlardır devam eden mirasımızdır. Dengbejlerin sayesinde eski destanlar, acılar, zulümler ve aşklar bugüne taşındı. Turistler de bu kültür sayesinde Diyarbakır’ı daha çok tanıyor. Buraya gelen misafirlerimizden hiçbir şekilde ücret talep etmiyoruz. Yeter ki bu dilimiz, bu kültürümüz yaşasın, sahipsiz kalmasın.”

Gençlere çağrıda bulunan Koç, dengbejliğin bir sözlü edebiyat okulu olduğunun altını çizerek, “Bu kültürü öğrenin. İçinde edebiyat, şeref, saygı, ahlak ve zulme karşı duran sözler var. Gençlerimiz gelsin, bilgi alsın, biz de öğrendiğimizi aktaralım” dedi.

“Gençler Burayı Görmeli”

Batman’dan Diyarbakır’a gelen 32 yaşındaki Enes Çakar ise dengbejlik geleneğinden etkilendiğini ifade etti. Çakar, arkadaşlarının bu mekânlara ilgi göstermediğini belirterek şunları söyledi:

“Burada bir yaşanmışlık ve güçlü bir kültür var. Benim yaşımdakiler pek gelmiyor ama burası tarih. Herkese özellikle gençlere tavsiye ediyorum; gelip bu atmosferi görsünler.”

Kültürel Mirasın Geleceği Endişelendiriyor

Kültür temsilcileri, turistlerin ilgisine rağmen yeni neslin dengbejliğe yönelmemesinin geleneğin sürdürülebilirliği açısından ciddi bir risk olduğunu ifade ediyor. Dengbejler ise genç kuşakların bu kültüre sahip çıkması halinde kadim geleneğin geleceğe taşınabileceğini vurguluyor.

Kaynak: IHA