Diyarbakır’ın Tarihi Çarşısında Bakırcılık Son Nefesini Veriyor

Diyarbakır’ın tarih kokan Çarşiya Şewiti’nde, Osmanlı döneminden günümüze taşınan bakırcılık mesleği, modern hayatın değişen ihtiyaçlarına rağmen varlığını sürdürüyor. Kentin en eski zanaatlarından biri olan bakırcılık, bugün artık son temsilcilerinin gayretiyle ayakta kalıyor.

40 Yıllık Ustalık: “Babam Beni Çırak Verdi”

53 yaşındaki bakır ustası Kadri Arslan, mesleğe 13 yaşında başladığını anlatarak şöyle konuştu:
“Babam, elim ekmek tutsun diye beni Ermeni bir bakır kalaycısının yanına çırak verdi. O yıllarda her evde ve iş yerinde bakır kaplar, tabaklar ve tepsiler bulunurdu. Sabah ezanıyla dükkânı açar, akşama kadar kalay yapardık. Bayram haftalarında ise gece yarılarına kadar çalıştığımızı bilirim.”

Arslan, bakırın kalaylandığında ilk günkü yeniliğini koruduğunu ve sağlıklı olduğunu vurgularken, düzenli bakım yapılmadığında ise yemeklere zarar verebileceğini hatırlatıyor.

Kalaylama İşleminin İncelikleri

Kadri Arslan, bakır kapların yılda en az bir kez kalaylanması gerektiğini belirterek süreci şu sözlerle anlattı:
“Kalaylanacak kap önce kum, çamur ve nişadırla temizlenir. Nişadırın kokusu ağır olsa da kalayın bakıra tutunmasını sağlar. Kalaylama işlemi; kalay, nişadır, kalaycı pamuğu, kıskaç ve körük yardımıyla yapılır.”

Usta–Çırak Zinciri Kopma Noktasında

Teknolojinin gelişmesi ve farklı mutfak eşyalarının çoğalmasıyla bakırcılığa olan ilginin azaldığını dile getiren Arslan, şunları söyledi:
“Eskisi kadar kazancımız yok. Bu yüzden çırak yetiştiremiyoruz. Usta–çırak zinciri koptu, bu nedenle bizler bu mesleğin son temsilcileriyiz diyebilirim.”

Turistler Bakır Takıya İlgi Gösteriyor

Her ne kadar mutfak eşyaları eski rağbeti görmese de bakır takıların yeniden ilgi gördüğünü ifade eden Arslan, şu sözlerle dikkat çekti:
“Bakırın vücuda birçok faydası olduğuna inanılıyor. Özellikle turistler, bakır bilezik ve kolyelere büyük ilgi gösteriyor. Bu da bize mesleğimizi yaşatmak için küçük de olsa umut veriyor.”

Geçmişten Geleceğe Uzanan Miras

Diyarbakır’ın köklü zanaatlarından bakırcılık, Çarşiya Şewiti’nde Kadri Arslan gibi ustaların ellerinde geleceğe taşınmaya çalışılıyor. Her çekiç darbesiyle bir kültürün izini yaşatan ustalar, bakırcılığın kaybolmaması için mücadele veriyor.