Diyarbakır’ın kalbinde, 3 bin 400 yıllık geçmişiyle İslam dünyasının 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilen Ulu Cami, barındırdığı saklı yapılarla ziyaretçilerini büyülemeye devam ediyor. Cami avlusunun altında yer alan ve Roma dönemine ait olduğu tahmin edilen yer altı su sarnıcı, günümüzde hâlâ kullanılmaya devam ediyor.
Araştırmacı yazar Abdulaziz Yatkın'ın aktardığı bilgilere göre, sarnıç caminin temellerinde yer alıyor ve yaklaşık 16.5 metre uzunluğa, 2.5 metre genişliğe ve 2.8 metre yüksekliğe sahip. Bu tarihi yapı, yüzlerce yıldır doğal su kaynağını beslemeye devam ediyor.
Temizlikte hâlâ kullanılıyor
Yatkın, suyun zaman zaman cami avlusunun temizliğinde kullanıldığını belirterek, “Sarnıçtan su alındığında seviye düşüyor ancak bir süre sonra kaynak yeniden suyu dolduruyor. Bu da yapının hâlâ faal olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Turizme kazandırılabilir
Yatkın, sarnıcın turizm açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu vurgulayarak, “Sarnıç içerisinde yer alan ve yüzeye bakan iki pencerenin üzeri taşla kapatılmış. Bu taşlar kaldırılıp yerine kırılmaz cam konularak iç kısmı ışıklandırılırsa, hem cami için estetik bir katkı sağlanır hem de yerli-yabancı turistler için büyüleyici bir ambiyans oluşturulabilir” dedi.
Su kaynağı ve kuyular tespit edildi
Yatkın, 2017 yılında gerekli izinleri alarak sarnıcın içerisine girdiğini de anlattı. “Ulu Cami kitabım için araştırma yaparken oraya indim. İçerideki suyu yerinde gördüm, ölçümlerini yaptım. Kaynağını tespit ettim. Pencerelerin tam altında, yaklaşık bir metre genişliğinde iki kuyu yer alıyor. Bu kuyulara dolan su, geçmişte insanlar tarafından testilerle çekilerek kullanılıyordu” şeklinde konuştu.
Tarihe ışık tutan bir miras
Kesin yapım tarihi bilinmemekle birlikte, sarnıcın Roma döneminde inşa edildiği düşünülüyor. Yatkın, bu tarihi yapının Diyarbakır'ın tanıtımına büyük katkı sağlayabileceğini belirterek, “Bu sarnıç, Ulu Cami’nin sahip olduğu eşsiz mirasa değer katıyor. Doğru şekilde korunup tanıtılırsa hem tarihî hem kültürel hem de turistik açıdan çok önemli bir değer hâline gelebilir” dedi.