ZÜHD VE TAKVA SAHİBİ BİR KOMUTAN

Utbe (r.a.) dünyaya değer vermezdi. Onun alâyişine, süsüne aldanmazdı. Fıtraten sâde yaşar ve zâhidâne bir hayatı severdi. Fakat Ubulle'nin fethinden sonra dünya önlerine serilmişti. Dini için dünyasından korkmaya başladı. Askerleri için endişelendi. Çünkü rahat yaşamaya alışan bir daha savaşa devam edemezdi. Dünya sevgisi insanın irâdesini çözer, azmini kırar ve rehâvete sevkederdi. Bu düşüncelerinden dolayı askerlerini orada bırakmak istemedi. Hz. Ömer (r.a.)'dan izin alarak ordusuyla birlikte Basra'ya yerleşti. Şehrin merkezinde büyük bir câmi yaptırdı. Bütün halkı câmiye toplayıp zihnini meşgul eden endişeleri ve ulvî hasletlerle mücehhez gönlünün hislerini bir hutbe ile şöyle dile getirdi:

"- Ey insanlar! Dünya bir gün yok olacaktır. Siz de buradan göçüp, zevâli olmayan bir yurda gideceksiniz. Oraya en iyi amellerinizi götürünüz.

Ey nâs! Öyle günler oldu ki "İslâmın ilk günleri idi. Bizim ağaç yapraklarından başka yiyeceğimiz yoktu. Onları yemekten dudaklarımız yara olmuştu. Bir gün bir hırka bulmuştum. Onu ikiye bölüp yarısına ben diğer yarısına Sa'd bürünmüştü. Bugün içimizde bir kimse yoktur ki, emir olmasın. İslâm merkezlerinden birinin idaresini üzerine almış olmasın.

Ey nâs! Ben kendi nefsime karşı değil. Allah'ın nezdinde küçük olmaktan Allah'a sığınırım." dedi.

Ne yüksek mânalarla dolu bir hutbe!.. Ne ulvî hasletlerle mücehhez sîmâlar!.. Saâdet Çağı insanı hakîkaten zühd ü takvâ ikliminin birer sultanı...

Utbe İbni Gazvan (r.a.) daha sonra yerine vekil bırakarak Hz. Ömer (r.a.)'ı ziyaret etmek üzere Medine'ye geldi. Kendisinin valilikten affını istedi. Fakat halife kabul etmedi. O ısrar etti. Hz. Ömer (r.a.) da ısrarla Basra'ya dönmesini emretti. Halife'ye itaat etmek üzere istemeyerek de olsa geri dönmeye karar verdi. Yola çıkmadan önce, "Allah'ım! Beni oraya tekrar döndürme..." diye dua etti. Allah duasını kabul etti ve yolda vefat etti. Cenâb-ı Hak'tan şefaatlerini niyaz ederiz. Amin.